شب یلدا در کرمان

در قدیم كرمانی‌ها معتقد بودند كه قارون به شكل هيزم‌شكنی شب به در خانه‌ها می‌آيد و به آنها هیزم می‌دهد كه اين هيزم‌ها به شمش طلا تبديل می‌شود. بنابراين تا صبح بيدار می‌ماندند و این شب را همانند سایر اقوام ایرانی گرامی می داشتند.

باور‌های مردم کرمان درباره شب یلدا

خوردن هندوانه

مردم کرمان  بر این باورند با خوردن هندوانه در این شب از گزند حشرات موذی در تابستان در امان می‌مانند.

به دست‌ آوردن گنج

مردم باور دارند که در این شب گنج قارون به وسیله شتری در حرکت است و ممکن است ساربان آن با یکی از اعضای خانواده برخورد کرده و مقداری از آن گنج را به او بدهد.

خوردن هفت نوع میوه

یکی از دیگر باور‌های مردم این است که در این شب باید هفت نوع میوه بخورند. چون ممکن است تا سال دیگر میوه گیرشان نیاید. البته این مورد امروزه صدق پیدا نمی کند چون در تمام فصول انواع میوه ها در بازار فراوان است.

از بین بردن بد‌یمنی

در کرمان زرتشتیان که بزرگترین اقلیت مذهبی این شهر محسوب می‌شوند نیز این شب را گرامی می‌دارند. در باور زرتشتی ها، شب چلّه طولانی ترين شب است. به عقيده آنها تاريكی اهريمن است. در اين شب كه تاريكی از همه سال بيشتر است، زرتشتيان تا سحر بيدار می‌مانند و فديه می‌دهند تا بدیمنی از بین برود.

تفریحات شب یلدا در کرمان

بازی ماردوره

از انواع بازی‌ها و تفریحات این شب می توان به بازی«ماردوره» اشاره کرد. در این بازی هر فردی که در میهمانی شب یلدا بود باید نیت می‌کرد و یک شی کوچک مانند تکمه، سوزن قفلی، سکه و یا هر شی کوچک دیگر در ظرفی سفالین به شکل پارچ می‌انداخت. سپس یک نفر مسئول برداشتن اشیاء از توی ظرف می‌شد و دیگران یک بیت شعر می‌خواندند. بعد از آن مسئول ظرف هم به طور شانسی یک شی در می‌آورد و آن شعری که خوانده می‌شود به عنوان فال صاحب شی بود.

خاطره گویی

بعد از بازی مادوره نوبت به تعریف یک خاطره شیرین یا یک لطیفه می‌رسید که همه افراد می بایست آن را تعریف کنند.

چهاربیتو و حافظ

در گذشته یکی از کارهایی که انجام می شد «چهاربیتو» خوانی بود. همین طور حافظ خوانی هم انجام می‌شد و هنوز هم این رسوم انجام اجرا می گردد.

گرفتن فال نخود

فال نخود یک فال کاملا ایرانی و مرسوم در بین مردم کرمان می‌باشد. در فال نخود قبل از انجام فال وضو گرفته و رو به قبله نشسته و نیت می‌کنند سپس این دعا را می خوانند:
ماشاءالله توج ها الی الله، ماشاءالله تعبدا الی الله، ماشاءالله تلطفا الی الله، ماشاءالله تذاللا لله، ماشاءالله استضارا باالله، ماشاءالله استکانه لله، ماشاءالله تضرعا الی الله، ماشاالله استعانه بالله، ماشاءالله استغاثه بالله، ماشاءالله لاحول و لاقوه الا بالله العلی العظیم.
۴۱ عدد نخود هم اندازه و شسته شده را بر روی پارچه مخصوصی که تنها برای گرفتن فال است، قرار می‌دهند. نخودها را با دو دست به سه قسمت دلخواه تقسیم می‌کنند و هنگام تقسیم آنها را نمی‌شمارند. اینگونه مقداری نخود توسط دست راست ( دسته اول ) و مقداری نخود توسط دست چپ ( دسته دوم) و مقداری نخود هم در وسط ( دسته سوم ) باقی می‌ماند. نخود های هر قسمت را ۴ تا ۴ تا از هم جدا می‌کنند و این کار را تا جایی ادامه می‌دهند که ۴ نخود یا کمتر باقی بماند. سپس با توجه به باقی مانده‌ها فال را تفسیر می‌کنند. آمدن جواب بد، بد مطلق معنی نمی دهد و ممکن است جواب نیت شما به مرور زمان اثر خود را از دست بدهد و نهایتا به جوابی مطلوب تبدیل شود. نکته جالب این فال این است که برای یک نیت می توان تا ۳ بار فال گرفت و اگر جواب صبر برای شما نیاید، می توان یکی از ۳ جواب را قبول کرد.

خوراکی‌های سفره‎ی شب یلدای کرمانی‌ها

کرمانی ها مطابق آنچه که سال ها توسط اجدادشان انجام می شده در شب یلدا در خانه بزرگ هر خانواده دور هم جمع می‌شوند. سفره ای از پته بر روی قالی کرمانی پهن می‌کنند و دور اتاق را پشتی های پته دوز قرار می دهند. در میانه سفره نیز ظرفی از پسته، هنداونه راه راه، انارهای سیاه دانه روستاهای اطراف، کلمپه«شیرینی سنتی کرمان»، قهوه قوتو و تنقلات دیگر می‌گذارند. در این شب مردم آشی به نام «اوماچو» طبخ می‌کنند. برخی از خانواده ها  نیز برای شام کله پاچه و آبگوشت های مختلف کرمانی میل می‌کنند.

هندوانه راه راه

کرمانی ها در گذشته از هنداونه های راه راه استفاده می‌کردند و به این نوع هندوانه ها انباری می‌گفتند. به این دلیل که به سادگی می‌توانند آن‌ها را انبار و از خراب شدن میوه جلوگیری کنند. بهترین مکان برای نگهداری هنداونه نیز بادگیرها بوده است.