معروف ترین جاذبه های گردشگری شیراز

تخت جمشید (پرسپولیس)؛ نماد شکوه ایران زمین

تخت جمشید(به یونانی: پرسپولیس)، با قدمتی بیش‌از ۲۵۰۰ سال یکی از بهترین مکان های دیدنی شیراز می‌باشد. تخت جمشید حدود ۲۵ قرن پیش به دستور داریوش ساخته شد. ساخت این بنا حدود ۱۲۰ سال طول کشید. تخت جمشید به مرور زمان کامل شد. هر یک از پادشاهان هخامنشی یک کاخ به این بنا اضافه کردند. از شاهکارهای این بنا می‌توان به مجسمه‌های عظیم، سر ستون‌ها، کتیبه‌ها، کاخ‌ها و سنگ نبشته‌ها اشاره کرد. تخت جمشید در سال ۱۹۷۹ به ثبت یونسکو رسید. متاسفانه این بنا در سال ۳۳۴ قبل از میلاد توسط اسکندر مقدونی به آتش کشیده شد و اثر زیادی از آن باقی نماند. تخت جمشید در شمال شهر مرودشت قرار دارد. بی‌شک بازدید از کتیبه های قدیمی، بناهای باقیمانده، مجسمه ها و کاخ های تخت جمشید یکی‌از بهترین و متفاوت‌ترین لحظات شما در سفر خواهد شد.

در  بازدید از تخت جمشید می‌توانید نقش رستم و نقش رجب را ببینید. نقش رستم شامل ۴ مقبره‌ی بزرگ روی صخره است که آرامگاه ابدی ۴ شاه هخامنشی است. کمی پایین‌تر چند نقش‌‌برجسته می‌بینید که نمایشگر فتوحات شاهان ساسانی است؛ برای مثال زانو زدن والرین شاه رومی دربرابر شاپور اول.

پاسارگاد؛ آرامگاه کوروش کبیر

مجموعه پاسارگاد، در واقع مجموعه‌ای از سازه‌های باستانی به‌جامانده از دوران هخامنشی است که با شیراز حدود ۳۰ کیلومتر فاصله دارد. این مجموعه شامل ساختمان‌هایی مثل آرامگاه کوروش بزرگ، مسجد پاسارگاد، باغ پادشاهی پاسارگاد، کاخ دروازه، پل، کاخ بارعام، کاخ اختصاصی، دو کوشک، آب‌نماهای باغ شاهی، آرامگاه کمبوجیه، ساختارهای دفاعی تل تخت، کاروانسرای مظفری، محوطه مقدس و تنگه بلاغی است.

آرامگاه حافظ؛ حافظیه

پس از آنكه روح بلند خواجه شمس‌الدین محمد حافظ شیرازی معروف به لسان‌الغیب، در ۷۹۲ یا ۷۹۱ ه.ق به ملکوت پیوست، در خاک باغ مصلی(محل گشت و تفرج او) به خاک سپرده شد. ۶۵ سال پس از وفات او (یعنی در سال ۸۵۶ ه.ق.) وزیر حكمران گورکانی(شمس‌الدین محمد یغمایی) بر فراز قبر حافظ عمارت گنبدی بنا كرد. جلوی آن را نیز حوض بزرگی ساخت كه از آب ركن آباد پر می‌شد. حافظیه در شب بسیار زیباتر بوده و آرامش بیشتری را برای بیننده به ارمغان می‌آورد. نورپردازی این مکان فوق‌العاده و وجود طاق هشت ضلعی بر روی آرامگاه حافظ بسیار تماشایی است.

آرامگاه سعدی؛ سعدیه

سعدیه در ابتدا خانقاه سعدی بود که اواخر عمرش در آنجا زندگی می‌کرد و سپس در همان جا دفن شد. در سال ۱۱۸۷ هجری قمری به دستور کریم خان زند، عمارتی از گچ و آجر بر فراز مزار شیخ بنا شد که شامل دو طبقه بود. طبقه پایین دارای راهرویی بود که پلکان طبقه دوم از آنجا شروع می‌شد. بنای امروزی آرامگاه سعدی در سال ۱۳۳۰ ساخته شد. وجود حوض، درختان و گل‌های رنگارنگ هم بدون تردید در زیبایی سعدیه موثر بوده است.

آرامگاه شاهچراغ؛ داستانی تاریخی

حضرت سيد امير احمد (ع) که با نام شاهچراغ (ع) شناخته می‌شود، پسر ارشد امام موسی كاظم (ع) و برادر امام علی بن موسی ‌الرضا (ع) است. تا دوره آل بویه و زمان زمامداری امیر عضدالدوله دیلمی، مدفن حضرت ناشناس مانده بود و در اطراف آن منازل مسکونی وجود داشت. در یکی از این منازل، پیرزنی زندگی می‌کرد که اواخر هر شب جمعه می‌دید چراغی در بالای تلی از خاک تا سپیده‌دم روشن است. او تصمیم گرفت امیر عضدالدوله را از این واقعه مطلع کند. امیر با دیدن نور چراغ شگفت‌زده شد. وقتی به‌طرف نور رفت، اثری از چراغ ندید و پس از پایین‌آمدن از تل خاک، مجددا همان نور چراغ را مشاهده کرد. این اتفاق باعث شد که در نهایت دریابند فرزند ارشد حضرت موسی بن جعفر(ع) در این محل به خاک سپرده شده‌ است. امیر دستور می‌دهد که جایگاهی بر بالای آن ساخته شود. سپس ملکه تاشی خاتون، مادر شاه شیخ ابواسحاق اینجو، در اواخر دوره ایلخانی مصادف با ۷۲۳ هجری شمسی دستور ساخت بنایی عظیم و تزیین آن را داد.

بازار وکیل؛ یادگار زندیه

بازار وکیل شیراز که به بازار شاهی نیز معروف بود دارای حجره‌ها و مغازه‌ها، چای‌خانه‌ها، دالان‌ها، کاروانسراها و حمام‌های سنتی چشم‌نوازی می‌باشد. ساختار چلیپایی و سقف‌های طاقی‌شکل بازار نمونه‌ای شگرف از معماری دوره‌ی زندیه در قرن ۱۸ میلادی (۱۲ هجری قمری) است. این بازار که به‌صورت هزارتو طراحی شده، مکانی برای خرید فرش، ادویه، طلا و جواهر و لوازم خانه و نظایر آن است.

حمام وکیل؛ موزه مردم شناسی

حمام وکیل شیراز در سال ۱۱۸۷ هجری قمری به دستور کریم خان زند ساخته شد. این حمام مزین به نگاره‌های زیبایی از معراج پیامبر اکرم (ص)، نبردهای حضرت علی، عشق شیرین و فرهاد و بیژن و منیژه گردید. حمام وکیل تا دوره پهلوی دوم مورد استفاده بود. کاربری حمام پس از انقلاب اسلامی ایران به موزه تغییر کرد. بخش‌های مختلف حمام با مجسمه‌هایی از مردم قدیم در حال استحمام و… در معرض دید بازدیدکنندگان قرار گرفت.

مسجد وکیل؛ طراحی خارق‌العاده

مسجد وکیل در همسایگی بازار وکیل واقع شده است. این مسجد، دارای محراب و منبر ۱۴پله‌ای آن می باشد که از سنگ مرمری یکپارچه‌ ساخته شده است. می‌گویند این سنگ به سفارش کریم‌خان از آذربایجان آمده است. شبستان مسجد نیز به‌شکلی شگفت‌انگیز از طاق‌های یک‌اندازه‌ی ۷۵ در ۳۵ متری تشکیل شده است. اما عجیب‌ترین قسمت مسجد دسته‌ی ستون‌های چهل‌وهشت‌تایی شبستان می باشد. نمای عمودی و اسلیمی‌ این ستون ها فضایی خیره کننده ایجاد کرده است.

آب انبار وکیل؛ موزه آب

این آب انبار یادگاری ارزشمند و نفیس از دوران صفویه بوده که توسط کریم خان زند ساخته شد. این آب انبار امروزه به موزه آب شیراز تبدیل شده که مسافران و گردشگران می‌توانند از آن بازدید کنند.

مسجد نصیر الملک؛ مسجد صورتی

مسجد نصیر الملک در زمره ۱۰ مسجد برتر دنیا قرار دارد و رنگین بودن آن دلیل شهرتش شده است. تابش آفتاب بر روی پنجره‌های رنگی مسجد و بازتاب آن بر روی کاشی‌های کف آن، تصویری زیبا را رقم می‌زند. خارق العاده بودن این رنگ‌ها باعث شده که امروزه این مسجد را  با نام مسجد صورتی نیز بشناسند. موسس این مسجد شخصی به نام میرزا حسنعلی خان نصیرالملک بوده و معماری آن توسط علی اکبر قوام‌الملک انجام گرفته است.

عمارت کلاه فرنگی؛ موزه پارس

عمارت کلاه فرنگی در حقیقت آرامگاه کریم خان زند بوده که درون یک باغ بزرگ و زیبا قرار گرفته است. این عمارت در سال ۱۳۱۰ به موزه پارس تبدیل شد. عمارت کلاه‌فرنگی هشت ضلعی است. کاشی‌کاری‌های بسیار زیبایی با نقوش اسلیمی، گل و مرغ، مناظر شکارگاه دارد. در سال ۱۳۱۵ عمارت کلاه‌فرنگی به موزه تبدیل شد. امروزه می‌توانید به تماشای اشیای مربوط به ماقبل تاریخ و دوران اسلامی بروید.

باغ ارم؛ باغ گیاهشناسی

یکی‌از باشکوه‌ترین باغ های ایرانی است که قدمت آن به زمان خاندان های سلطنتی مغول (آل اینجو) و سلجوقیان برمی‌گردد. این باغ به‌عنوان میراث جهانی در یونسکو ثبت شده است. باغ ارم پر از درختان سرو، پرچین‌های آراسته، نخل‌های زیبا و بوته‌های گل سرخ می باشد. در مرکز باغ حوض و همچنین کاخ قاجاری قرار دارد که ورود به آن برای عموم آزاد نیست. استخر زیبایی در کنار ساختمان اصلی این باغ وجود دارد که مساحت آن به ۳۳۵ متر و عمق آن به نیم متر می‌رسد. در ساخت آن از چندین تخته سنگ بزرگ استفاده شده است که گفته می‌شود قدمت آن‌ها به دوران جانی خان ایلخان می‌رسد.

باغ نارنجستان قوام؛ خانه‌ زینت الملوک

نارنجستان قوام یکی دیگر از باغ‌های دوران قاجاریه است. این باغ نام خود را از درختان نارنج بسیار زیاد در باغ و صاحب باغ یعنی محمدعلی خان قوام‌الملک که از ثروتمندان شیراز در دوره قاجاریه بود، به دست آورده است. ترکیب هنرهای گچ‌بری، آیینه‌کاری، کاشی‌کاری، منبت کاری، سنگ‌تراشی، مقرنس‌کاری و نقاشی در قسمت‌های مختلف عمارت قوام حیرت‌انگیز است. مساحت این باغ در حدود ۳۵۰۰ مترمربع بوده و زیربنای عمارت آن تقریبا ۹۴۰ مترمربع است. خانه زینت الملوک که هم‌نام دختر صاحب‌ خانه است، در اصل اندرونی باغ نارنجستان بوده است. اتاق‌های بیست‌گانه‌ی عمارت با تابلوهای نقاشی، گچ‌کاری و آینه‌کاری آراسته شده‌اند. موزاییک کف اتاق‌ها طوری طراحی شده‌ که یادآور طرح فرش ایرانی باشد.

باغ دلگشا؛ عطر بهار نارنج

یکی دیگر از باغ‌های قدیمی و اصیل شهر شیراز که در نزدیکی سعدیه قرار گرفته است، باغ دلگشا نام دارد. مساحت این باغ در حدود ۷/۵ هکتار بوده و ساخت آن به دوره ساسانیان برمی‌گردد. در باغ عمارتی وجود دارد که در سه طبقه بنا شده و یک تالار و چهار شاه‌نشین دارد. بیشترین درختی که در این باغ وجود دارد، درخت نارنج بوده و عطر بهارنارنج در فصل بهار به طور کامل در این باغ دلنشین می‌پیچد. این اثر در سال ۱۳۸۱ به ثبت ملی رسیده است.

باغ جهان نما؛ سازه‌ای در اشعار حافظ

این باغ در نزدیکی حافظیه قرار دارد و قدمت بسیار طولانی و نامشخصی دارد. حتی سازنده این باغ نیز معلوم نیست ولی نام باغ در اشعار حافظ آمده است. درختان سرو و کاج، درختان مرکبات و میوه‌های دیگر به باغ جهان‌‌نما صفا و سرسبزی بخشیده‌اند. داخل باغ عمارتی هشت ضلعی در دو طبقه وجود دارد که دارای چهار شاه‌نشین و چندین اتاق است. باغ جهان نما در شمال شرقی شهر شیراز، ضلع شرقی خیابان حافظ (دروازه قرآن)، بالاتر از میدان حافظیه قرار دارد.

باغ عفیف آباد؛ باغ گلشن

باغ عفیف‌آباد به باغ گلشن هم معروف است. در سال ۱۲۸۴ توسط میرزا علی‌محمد خان قوام‎الملک دوم بنا نهاده شد. این باغ در حدود ۱۲۷ هزار مترمربع وسعت دارد. باغ عفیف‌آباد در گذشته تفرجگاه پادشاهان بود. هم‌اکنون شامل مجموعه‌ای از بخش‌های مختلف به نام‌های کاخ سلطنتی، موزه اسلحه‌های قدیمی و محوطه باغ می‌شود. باغ عفیف‌آباد امروزه در اختیار ارتش است. این مجموعه در سال ۱۳۵۱ در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده است.

ارگ کریم خان؛ انحرافی ۳۰ درجه‌ای

این بنای تاریخی و باشکوه که در قلب شهر شیراز قرار دارد، از آثاریست که توسط کریم‌خان زند در سال‌ ۱۱۸۰ هجری قمری بنا شد. کریم‌خان زند در این ارگ حکومت و زندگی می‌کرد. نکته‌ی جالبی که درباره‌ی ارگ کریم‌خان وجود دارد، کج بودن قسمتی از آن است. برج‌ ضلع شرقی ارگ کریمخان که حمام ارگ در آن قرار دارد، دارای انحراف ۳۰ درجه‌ای است. علت این انحراف رطوبت دائمی این قسمت از بنا در گذشته است.

این اثر در سال ۱۳۵۱ به ثبت ملی رسیده است.

عمارت شاپوری؛ نمایشگاه آثار فرهنگی و هنری

ساخت این عمارت بین سال‌های ۱۳۱۰ و ۱۳۱۵ انجام گرفت. مالک این عمارت شخصی به نام عبدالصاحب شاپوری بوده که یکی از تاجران بزرگ و ثروتمند شیراز به شمار می‌رود. کاشی‌کاری بنا و گچ‌بری ستون در کنار نورپردازی زیبا و تماشایی موجب شده که مسافران و گردشگران بسیاری از این عمارت مجلل بازدید کنند. در این عمارت یک رستوران و کافی‌شاپ و نمایشگاه آثار فرهنگی و هنری استان فارس فعالیت دارد.

جاذبه‌های طبیعی برای شیفتگان طبیعت

در این بخش به معرفی جاذبه های دیدنی خاص شیراز و مناطقی که آب و هوای خنک و معتدل دارد می‌پردازیم.

آبشار مارگون؛ لذتی در تابستان

آبشار مارگون که به آن آبشار چشمه‌ای نیز می‌گویند در تابستان آب سرد و لذت‌بخشی دارد. این آبشار به‌علت نبود رودخانه و خروشیدن از چند چشمه به این نام شهرت دارد.

تنگه بستانک؛ بهشت گمشده

تنگه بستانک شیراز مکانی دنج و سرسبز است که نام آن را به‌طور رسمی بهشت گمشده گذاشته‌اند. وجود آبشارها، چشمه ها، درختان انبوه، زمین های کشاورزی، آب و هوایی ییلاقی و خنک و… همگی این مکان را یکی‌از دلرباترین مکان‌های دیدنی شیراز در تابستان تبدیل می‌کند. علاوه‌بر پوشش گیاهی قوی تنگه بستانک مانند جنگلِ درختان بلوط، بادام، شیرین بیان، پسته؛ حیوانات زیادی مانند خرس قهوه ای، سنجاب، روباه و انواع پرندگان شکاری در این تنگه وجود دارد.

دریاچه هفت برم؛ گردشگاه هفت برم

دریاچه هفت برم از ۳ تالاب دائمی تشکیل شده است. به‌علت قرارگرفتن در موقعیت جغرافیایی مناسب علاوه‌بر پوشش گیاهی انبوه، شاهد پرندگان مهاجر نیز می‌باشد. همچنین می‌توان در این منطقه ماهیگری کرد یا در شرایط خاص به آب تنی پرداخت.

گردشگاه میان کتل؛ بلوط‌های تماشایی

گردشگاه میان کتل با منطقه‌ای کوهستانی و آب و هوایی بسیار خوش و خنک است. این گردشگاه دارای درختان بلند بلوط و یک کاروانسرای تاریخی می‌باشد. قدمت این کاروانسرا به دوران صفویه برمی‌گردد.

دشت ارژن؛ دشت لاله‌ها

دشت ارژن که به نام های ارزن و دشت ارجن نیز شهرت دارد در ۶۰ کیلومتری شیراز واقع شده است. شهرت این دشت به خاطر لاله‌های واژگونش در فصل بهار، پرندگان مهاجر و گل های نرگس در فصل پاییز و زمستان می‌باشد.

دریاچه مهارلو؛ دریاچه صورتی

تالاب مهارلو یا دریاچه مهارلو در حدود ۱۸ کیلومتری جنوب شرقی شیراز قرار دارد. دریاچه مهارلو به‌عنوان دریاچه صورتی نیز شناخته می‌شود. دلیل صورتی و قرمز بودن این دریاچه، رشد نوعی جلبک در آب آن است. این دریاچه پناهگاه و زیستگاه پرندگان مهاجری چون فلامینگوها است.

روستای قلات؛ بی سکونت

روستای قلات در ۳۶ کیلومتری شمال غربی شیراز واقع شده و در ارتفاعات ۲۰۶۵ متری از سطح دریا قرار دارد. هنگامی که به این روستای می روید شاهد درختان چند هزار ساله ای که در آن قرار دارد، خواهید بود. روستای قلات دارای کلیسایی در دامنه کوه است که در میان درختان سربه فلک کشیده قرار دارد.

تنگ دم اسب، مسیر سخت اما زیبا

تنگ دم اسب در منطقه کوهمره سرخی در فاصله ۵۰ کیلومتری جنوب شیراز واقع شده است. پوشش جنگلی این منطقه درختان بلوط می‌باشد. رسیدن به این تنگ با فراز و نشیب های زیادی همراه است. در بعضی نقاط می بایست به صورت دست به سنگ و با عبور از شکاف و تنوره هایی به صورت انفرادی ادامه مسیر داد. در طول راه از بلندای کوه دره ای عمیق دیده می‌شود که رودخانه خروشان دم اسب در دل آن جریان دارد. رودخانه پس از طی مسیر تنگ وارد روستای کره بس می شود. در ادامه مسیر، رانش زمین باعث ایجاد دریاچه ای به طول ۲۰۰ متر شده است که گذر از آن با شنا یا قایق های بادی میسر است. ادامه این مسیر به آبشار تنگ دم اسب منتهی می‌گردد.

تنگه هرایرز؛ ترکیب سه عنصر

تنگه هرایرز شیراز در روستایی به نام هرایرز قرار دارد که در پانزده کیلومتری جنوب شرقی شهرستان ممسنی است. این تنگه در درّه ای ژرف واقع شده و از آبشار، چشمه و رودخانه بهره مند است. در این تنگه، درخت های بادام، بنه، بلوط و … وجود دارد. طبیعت جذاب، تلفیق سنگ و آب و درخت و … سبب شده تا به طبیعتی مسحورکننده تبدیل شود.

جاذبه‌های تفریحی شیراز

شیراز هم همچون شهرهای دیگر مکان‌هایی برای علاقه‌مندان به تفریحات هیجان انگیز را دارد.

لونا پارک؛ شهربازی روباز در شهر 

در این شهربازی روباز تمامی امکانات رفاهی با ایمن ترین وسایل، طراحی و تدارک دیده شده تا بزرگسالان هم بتوانند از آن بهره مند شوند. چرخ و فلک، ترن هوایی، سورتمه وحشت، سفینه، ماشین برقی، ترن هوایی، ترامپولین، رنجر، جت اسکی و … نیز از تفریحاتی هستند که در لونا پارک می‌توان استفاده کرد.

پیست اسکی شیراز؛ پولادکاف

پولادکاف پیست اسکی شیراز است که در سال ۱۳۸۱ افتتاح شده است. این پیست به دلیل ارتفاع زیاد از برف کافی برخوردار می باشد. پولادکاف در نزدیکی شهر سپیدان شیراز است که فاصله ی آن از خود شیراز، ۸۵ کیلومتر می باشد.

بهترین مراکز خرید و بازار‌های شیراز

• بازار سنتی حاجی شیراز
• بازار وکیل
• مجتمع تجاری و تفریحی ستاره فرس
• مرکز خرید زیتون

معروف ترین غذاهای سنتی شیراز

• کلم پلو
• حلوا کاسه‌ای
• کوفته سبزی
• دمپخت گوجه
• قنبر پلو
• شکر پلو با خورشت قیمه
• دوپیازه آلو
• فالوده شیرازی

پرطرفدارترین رستوران‌های شیراز

• رستوران هفت‌خوان شیراز
• رستوران خانه سنتی پرهامی
• مجموعه رستوران‌های باغ راز
• رستوران عمارت فیل
• رستوران سنتی شرزه

خاص ترین سوغاتی‌های شیراز

• جاجیم و گلیم
• ظروف نقره
• اشیا مسی
• اشیا خاتم کاری شده

سخن پایانی

شهر شیراز از گذشته تا کنون به دلیل موقعیت جغرافیایی خوب، آثار تاریخی و باستانی، جاذبه های گردشگری، و مکانی برای مبادلات تجاری، مورد توجه بوده است. علاوه بر این موارد قرار گرفتن در مسیر جاده های تجاری به سمت بندر عباس و بوشهر، دلیل دیگری برای مهم بودن این شهر به شمار می‌رود. شهر حافظ و سعدی شیرین سخن به دلیل وجود ابنیه های تاریخی، فرهنگی، طبیعی و مذهبی همیشه مورد توجه توریست ها و جهانگردان بوده است. به گونه ای که هرساله مسافران بسیاری از اقصی نقاط جهان در فصل بهار به این شهر سفر می کنند.

در تنظیم این مقاله از منابع زیر استفاده شده است:

https://www.chetor.com/

https://ghasedak24.com/

https://www.jabama.com/

https://www.kojaro.com/

https://lastsecond.ir/

https://www.alibaba.ir/

تهیه و تنظیم: آیسان پژوهان فر

ویرایش: تیم تولید محتوای عالی گرد