شو چلّه در کرمانشاه
شب یلدا در کرمانشاه موضوعی است که در این مقاله به آن می پردازیم . شب یلدا در زبان مردم کرمانشاه با عنوان«شو چلّه» معروف بوده و به معنی شب های سرد سال است که از اول دی ماه آغاز میشود. کرمانشاهی ها که غالبا کورد زبان هستند علاوه بر سنتهای مردم شهرهای دیگر، آداب خاص خود را نیز دارند شب یلدا در کرمانشاه با حال و هوای کردی برگزار می شود .
شب یلدا (یا شب چلّه) یکی از باستانیترین جشنهای ایرانیان است. تمام ایرانیها در سراسر جهان هرساله این مراسم را با دوستان و خانواده خود در تاریخ ۲۱ دسامبر(۳۰ آذر) جشن میگیرند.
ایرانیان باستان در زمان ساسانیان به خدای خورشید(میترا) باور داشته و معتقد بودند میترا در روز بلندترین شب سال یعنی یلدا متولد شده و به این دلیل این شب را گرامی می داشتند. همچنین بر این باور بودند که افزایش طول روز باعث رشد بیشتر محصولات کشاورزی آنها می شود؛ شب یلدا از این جهت نیز مورد احترام قرار می گرفت.
در سال های اخیر جشن یلدا به پدیده ای اجتماعی تبدیل شده که افراد در کنار خانواده و دوستان خویش آن را برگزار می کنند. دورهمی خانواده ها، بازدید بزرگان فامیل، خوردن و نوشیدن انواع خوراکی ها (مثل: انار، هندوانه، سیب سرخ، لیمو زرد، لبو، میوه های تازه، آجیل، شیرینی ها، غذاها و نوشیدنی های محلی)، قصه گویی افراد مسن تر، شعر خوانی(به خصوص اشعار دیوان حافظ و شاهنامه فردوسی) از جمله رسوم مشترک بیشتر شهرهای ایران است.
آداب و رسوم ویژه بانوان
اگر بانویی در شب یلدا باردار باشد توسط همسایگان خود هدایای خوراکی دریافت میکند؛ همچنین بانویی که از بقیه مسنتر است قرائت قرآن را انجام میدهد و بقیه افراد وی را همراهی میکنند. رقص کوردی که در آن افراد دست در دست هم پایکوبی میکنند از جمله آدابی است که کرمانشاهی ها فراموشش نمی کنند. از خوراکیهایی که مردم این شهر در شب یلدا سِرو میکنند میتوان به کباب چنجه، خورشت خلال، دنده کباب و شیرینیهای سنتی مثل کاک، نان برنجی، نان خرمایی، راحت الحلقوم، آجیل مشکل گشا و شیرینی مخصوص مادر بزرگها یعنی نان پنجره ای اشاره کرد. شعر خوانی در شب یلدا به فال حافظ منتهی نشده و حکایت حسین کرد شبستری و رستم سهراب نیز نقل می شود.
کمرنگ شدن رنگ و بوی یلدا
شب یلدا در سالهای دورتر رنگ و بوی دیگری در کرمانشاه داشته؛ به طوری که طبق گفته بزرگترها، در قدیم تنوع خوراکیها به اندازه امروز نبوده و مردم به مراتب ساده تر یلدا را جشن میگرفتند؛ این شب تنها بهانه ای برای دورهمی های دوستانه و خانوادگی بوده؛ کوچکترها به رسم احترام به دیدن بزرگترها میرفتند و همگی دور یک کرسی جمع میشدند؛ ضمن صحبت کردن و دید و بازدید، اقلام خوراکی مثل انار، مویز،کشمش، تخمه کدو، برگه زرد آلو و انجیر سِرو میکردند.
هندوانه در شب یلدا
در آن زمان در فصول سردسال، هندوانه در بازار وجود نداشته و برخی از مردم برای حفظ این میوه و استفاده از آن در شب یلدا، هندوانه را زیرکاه نگهداری میکردند.در آن زمان بسیاری از میوه ها چهار فصل نبوده و برای اغلب خانواده ها در دسترس نبوده است برای نمونه تنها خانواده هایی که از تمکن مالی برخوردار بودند، تخمه و آجیل استفاده میکردند. البته تهیه خوراکیهای شب یلدا تنها برعهده میزبان نبوده و میهمانان هم خوراکیهایی که در دسترس داشتند را همراه خود می آوردند. در گذشته شب یلدا شبی به یادماندنی برای کودکان نیز بوده چرا که با انجام بازی های محلی مانند پالان، هفت سنگ، زوو اوقات خوشی را درکنار همسن و سال های خود سپری می کردند.
Chelleh Night in Kermanshah
Yalda night is known as “Shu Chelleh” in the language of the people of Kermanshah, and it means the cold nights of the year, which starts on the first of December. Among the foods that the people of this city serve on the Yalda Night, we can mention the chenjeh kebab, khoresht e khalal, kebab ribs and traditional sweets such as kak, Nan e berenji, Nan e khorma, Rahat al-Holghoom, Ajil and grandmother sweets(Nan e panjereh). Reading poetry on Yalda night did not lead to Hafez’s fortune-telling, and the story of Hossein Kurd Shabestari and Rostam v Sohrab is also narrated.
در تنظیم این مقاله از منابع زیر استفاده شده است:
۱ دیدگاه. ارسال دیدگاه جدید
عالی